La naveta
Si ses delaiser e que sabes pus que far de te fòrça de virar dins ton apartament, po’es totjorn davalar dins las ruas e l’i trainar tas codenas. Nonmas ’n’ora. E sens t’obludar ta morrica. E pas te trompar d’« Attestation de déplacement dérogatoire » perque, segur, ne’n fas totjorn doas-tres per far durar un pauc mai ton temps de permenada. Ne’n metes una dins ton sac-a-man, ’n’autra dins la gata gaucha de tas malinas e l’autra dins la contrapòcha drecha de ta vesta. Qu’es ’cepte… mas que t’entraupes pas per cas qu’un bigarrat aïe l’eidéia de te controllar !
Me diras : po’es montar dins lo pitit tren per te permenar. Manca que lo pitit tren es confinat. ’Laidonc po’es montar dins la « Navette », un pitit autobus, tot pitit, que se’n vai tricon-tricon en tortilhonar per las ruas dau « Centre-Ville ». ’Quò es a la ren-còsta emper que qu’es la Municipalitat que païa. Qu’es a dire te. Tot bien pesat, ’quò t’eschiva mas de surtir ton porta-monuda o ta « carte bleue » de ton sac-a-man…
Totjorn n’es que ne’n lebretava de l’i montar dins ’quela « navette », tant coma quand eria pita e que volia montar sus lo manetge per ’trapar la còa dau Mickey. Si n’es qu’a mon atge la còa dau Mickey o ben de quí que siaïe… Afen, per un beu jorn, l’i montei ; l’i avia degun e l’i me trobei sola, urosa ren que de pensar que ’nava veire ma vila d’un autre biais. Punher gaire ne’n rabatre ! La « Navette » electrica fasia ’nar sa pita ròda tot coma un robòt ; navigava dins las ruas voidas sens s’esmòure de l’i veire p’un crestian l’i se pradelar, p’un magasin dreibit, de l’i auvir p’un bruch. Un monde mòrt, bien crebat. Un monde de plancardas. « A vendre ». « Bail à céder. « A louer ». « A vendre ». Un monde borrinòs.
Un brave venir veire ! Avia si talament lo veson que m’obludei de davalar ; ’quò fai que viguei mas qu’erian ’ribats a la fin de la linha. Pensava que ’navan tornar partir d’abòrd mas lo menaire davalet e me disset que prenia son « temps de pause » e que folia esperar un quart d’ora ’vant de tornar partir. De totas las « Navette » que fan lo vai e ven sens se ’plantar (si n’es per far montar dau monde) dempuei la 10 oras dau mandin d’aicianta à la 7 oras de l’enser, avia trobat lo moïen de montar dins la sola que se ’restava. Que far, nonmas esperar en prejar Diu que p’un bigarrat traine sas sòcas dins los renvers. Lo quilòmetre, l’ora… Pfff ! Pensa : m’avia tot obludat ! M’empedorsei e esperei. Afen, totparier, tornerem partir sens veire degun.
Tot ’quò-’quí causa dau virus, causa de ’quela besticòla, cent còps pus pita mai benleu mai que la pus pitat de las piauses, si talament pita que l’i a p’un sabent per puescher la ’trapar e li torser la cornhòla ; an beu s’escharchinhar se’n troba p’un per la bridar.
Mas eria-’quò l’enchaison de nos embarrar entau ? Segur. Benleu…. Sapt-un… Sei pas pro fina per zo dire. Nòstres politicaires enarquizats zo saben queraque mielhs que me. Mas que pòden pas s’eimaginar puescher viure en quauque luech mai que PARIS, barrats dins lors bureus aseptizats, encortinats de velors, las fenestras a « double vitrage » perfin d’auvir p’un bruch, mai que mai ’queu que monta de las ruas. PARIS. ’Vesen las gents de naut , coma verian de las fermics dins lor fermigier, que corren, se butassen, s’engulhen dins lo metrò e l’i se ’pilen. PARIS. Saben pas qu’alhors, en lai luench en provincia, lo monde l’i an n’autre biais de viure.
Aitanben an barrat la vila e nos an embarrats a l’en-dedins : ’n’ora, un quilòmetre. ’Quò fai que po’es pas prener ta veitura per cas que voldrias te ’nar estautinar dins-t’un pitit bòsc, l’i te perdre per los sendarons, l’i cherchar los champanhòus, o l’i culhir lo muguet, o t’esmiraudiar en veire l’esplendor dau feulhatge, o niflar las sentors que te venen de pertot. Pertant l’i riscas ren, nonmas rencontrar quauque singlar, quauque chabrit o quauqua lebre e qu’es pas ilhs que te van contaminar.
Es-’quò de veire ’quela vila mòrta o ben aures, sabe pas mas, la nuech, faguei un raibe. Raibei que nòstres politicaires enarquisats vivian amont-naut sus l’Olympe e semblavan los Dius de l’Antiquitat que po’es veire pinturas sus los tableus de quauque musèu, meitat coijats sus quauque nible, tos nuds, lor brelon cachat per un niblasson, poïats sus un cobde e un braç levat en téner un anap en la man coma per dire au serveire : « Ieu n’aime mas mon gobelet quand eu es plen ».
Mas sabes : quand um raiba…
Afen, entau o ben autrament, a bien l’i pensar, crese que ma tata, la Lison, avia rason ; quand ne’n vesia un s’esbabinhar a la tele disia en levar l’espatlas : « Me creuras si vòles, pita, mas an beu èsser fins coma l’eime sei segura que se’n troba p’un que siaïe capable de far ’na chavilha per boschar son cròs de cuòu ».